خیلی راحت می‌توان تصور کرد که مشکلات موتور فقط مربوط به قطعات فرسوده یا نگهداری نادیده‌گرفته‌شده هستند، اما در واقع شرایط آب‌وهوایی اطراف شما می‌تواند تأثیر واقعی بر عملکرد خودرو داشته باشد. البته، هیچ‌کس منتظر از کار افتادن موتور خودروی خود نیست؛ این اتفاق آزاردهنده، دردسرساز و اغلب پرهزینه برای تعمیر است. به همین دلیل بیشتر افراد تلاش می‌کنند عادت‌های خوبی در نگهداری خودرو شکل دهند تا موتور و به‌طور کلی کل خودرو در بهترین وضعیت باقی بماند. این تصمیمی هوشمندانه است که هر راننده‌ای باید آن را دنبال کند.
با این حال، تغییرات سریع دما می‌تواند فشار جدی به اجزای موتور وارد کند. به‌عنوان مثال، وقتی هوا بسیار گرم است، موتور باید دو برابر تلاش کند تا خنک بماند. در هوای بسیار سرد، دما می‌تواند باعث غلیظ شدن روغن موتور شود و در نتیجه روشن شدن موتور را سخت‌تر کند. حالا اگر رطوبت ناشی از باران یا برف را هم اضافه کنیم، شرایطی به‌وجود می‌آید که خوردگی قطعات را سریع‌تر ممکن می‌سازد.
کم‌کم، وقتی موتور مجبور است سخت‌تر کار کند، میزان فرسایش افزایش می‌یابد. ممکن است بلافاصله متوجه نشوید، اما در طول زمان این فشارها می‌توانند به مشکلات بزرگ‌تری تبدیل شوند که هزینه‌بر و وقت‌گیر هستند. بنابراین، فراتر از نگهداری منظم موتور، به یاد داشته باشید که شرایط آب‌وهوایی را نیز در نظر بگیرید و بسنجید چگونه ممکن است بر موتور تأثیر بگذارند. با کمی آینده‌نگری، می‌توانید از بروز مشکلات جلوگیری کرده و خودرو را روان و سالم نگه دارید.
گرمای شدید می‌تواند به موتور شما فشار وارد کند
وقتی دما افزایش می‌یابد، موتور شما مجبور می‌شود سخت‌تر از حالت عادی کار کند، که این امر خطر داغ شدن بیش از حد موتور را افزایش می‌دهد. دلیل آن این است که موتور احتراق داخلی با سوزاندن سوخت تولید نیرو می‌کند، و برای انجام این فرآیند به تعادل مناسبی از اکسیژن نیاز دارد تا به‌طور مؤثر عمل کند.
اما رطوبت بالا و گرمای سوزان این تعادل را بر هم می‌زنند و باعث می‌شوند که موتور نتواند بهترین عملکرد خود را ارائه دهد. علاوه بر این، زمانی که گرمای شدید باعث بالا رفتن بیش از حد دمای موتور می‌شود، این حرارت زیاد به اجزای حیاتی موتور فشار وارد می‌کند. در چنین شرایطی، سیستم خنک‌کننده و رادیاتور باید به‌طور مداوم و سخت‌تر کار کنند تا از داغ شدن موتور جلوگیری شود، و این تلاش مداوم باعث می‌شود این قطعات سریع‌تر از حالت معمول فرسوده شوند.
گرما همچنین باعث تجزیه روغن موتور می‌شود، به همین دلیل باید مطمئن باشید که از روغن مناسب خودروی خود استفاده می‌کنید. به‌طور کلی، وقتی دما از ۲۷۵ درجه فارنهایت (حدود ۱۳۵ درجه سانتی‌گراد) فراتر می‌رود، روغن موتور شروع به تغییر می‌کند. هنگامی که روغن تجزیه می‌شود، دیگر نمی‌تواند به‌درستی عمل روان‌کاری را انجام دهد، که این منجر به اصطکاک بیشتر، فرسایش سریع‌تر و افزایش خطر آسیب جدی به موتور می‌شود.
علاوه بر این، گرمای شدید باعث انبساط قطعات فلزی درون موتور می‌شود. حتی کوچک‌ترین تغییر در شکل یا اندازهٔ این قطعات می‌تواند سرعت فرسایش را بالا ببرد و در طول زمان باعث کاهش اعتمادپذیری موتور شود.
این عوامل در کنار هم باعث می‌شوند موتور زودتر از حد معمول فرسوده شود. و از طرف دیگر، موتوری که بیش‌ازحد تحت فشار باشد، سوخت بیشتری مصرف می‌کند. به همین دلیل ممکن است متوجه شده باشید که در گرمای تابستان، میزان سوخت خودرو سریع‌تر کاهش می‌یابد. وقتی موتور برای مقابله با گرما باید بیشتر کار کند، قطعاً سوخت بیشتری هم نیاز دارد، که در نهایت باعث کاهش بهره‌وری سوخت در فصل تابستان می‌شود.
هوای سرد موتور شما را کند می‌کند
درست مانند گرمای شدید، سرمای شدید هم می‌تواند تأثیر منفی زیادی بر موتور خودروی شما بگذارد. دمای انجماد، واکنش‌های شیمیایی که موتور برای تولید نیرو به آن‌ها وابسته است را کند می‌کند. جالب اینجاست که در اینجا یکی از شباهت‌های بزرگ بین خودروهای احتراق داخلی (ICE) و خودروهای برقی (EV) دیده می‌شود:
در حالی که خودروهای برقی موتور سنتی ندارند، باتری آن‌ها به‌شدت از سرما تأثیر می‌پذیرد. سرما مسافت قابل‌پیمایش خودروهای برقی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد و برای بسیاری از صاحبان این خودروها، باعث اضطراب برد حرکتی (range anxiety) می‌شود.
در مورد خودروهای ICE، واکنش‌های شیمیایی کندتر در هوای یخ‌زده، باعث می‌شود باتری نتواند به اندازه کافی انرژی برای روشن کردن موتور تولید کند. به همین دلیل است که گاهی با استارت سرد آزاردهنده روبه‌رو می‌شوید و باید چند بار سوئیچ را بچرخانید تا موتور بالاخره روشن شود.
هوای منجمد همچنین باعث می‌شود روغن موتور غلیظ‌تر شود و جریان آن کندتر گردد. این موضوع موتور را مجبور می‌کند سخت‌تر کار کند و سریع‌تر فرسوده شود.
علاوه بر آن، در دمای پایین، سوخت سخت‌تر تبخیر می‌شود، و بدون نسبت صحیح سوخت به هوا، موتور در سوزاندن مؤثر سوخت دچار مشکل می‌شود.
در طول زمان، این وضعیت منجر به تجمع کربن در داخل موتور می‌شود. در این حالت، متوجه خواهید شد که خودرو در شتاب‌گیری کمی کند شده یا درجا کار کردن آن کمی ناپایدار و خشن به نظر می‌رسد. در نهایت، ممکن است این شرایط به پدیده تق‌تق زدن موتور (Engine Knocking) ختم شود.
از طرف دیگر، دمای بسیار پایین حتی ممکن است باعث یخ‌زدگی مایع خنک‌کننده موتور شود، که رادیاتور و پمپ آب را با خطر جدی خرابی مواجه می‌کند.
رطوبت و نم می‌توانند موتور شما را از کار بیندازند
در محیط‌هایی با رطوبت بالا، رطوبت می‌تواند به بخش‌هایی از خودرو نفوذ کند که نباید، و باعث اتصالات کوتاه الکتریکی و اختلال در عملکرد سنسورها شود. همچنین، رطوبت فرآیند زنگ‌زدگی فلزات را تسریع می‌کند و طول عمر موتور را کاهش می‌دهد. به همین دلیل است که باید پیش از رانندگی در جاده‌های آب‌گرفته، دوباره فکر کنید. شاید آب کم‌عمق به خودروی شما آسیبی نرساند، اما اگر عمق آن به‌اندازه‌ای باشد که به ورودی هوای موتور برسد، و موتور در حال کار باشد، آب می‌تواند وارد سیلندر شود و باعث حالتی به نام هیدرولاك (Hydrolock) شود.
موتوری که دچار هیدرولاك شده باشد نمی‌تواند به‌درستی کار کند. اگر آب به‌موقع از داخل موتور تخلیه نشود، صدای بلندی شبیه انفجار خواهید شنید و موتور قفل می‌کند. راه‌اندازی مجدد موتور در این حالت نیازمند تعمیرات پرهزینه خواهد بود، و در بیشتر موارد، موتور باید به‌طور کامل تعویض شود.
حتی زمانی که آب به ورودی هوا نمی‌رسد، رانندگی مداوم در مسیرهای خیس یا آب‌گرفته همچنان می‌تواند برای موتور مشکل‌ساز باشد. نمک جاده‌ها که با آب مخلوط می‌شود، محیطی مناسب برای زنگ‌زدگی و خوردگی فلزات به‌ویژه اطراف موتور و زیر خودرو ایجاد می‌کند. زنگ‌زدگی فقط ظاهر را خراب نمی‌کند؛ بلکه کارایی قطعات را هم در طول زمان کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، اگر آب وارد روغن موتور شود، به ماده‌ای لجن‌مانند تبدیل می‌شود که نمی‌تواند به‌درستی از قطعات موتور محافظت کند. این لجن، اصطکاک را افزایش می‌دهد، سایش قطعاتی مانند میل‌لنگ و سوپاپ‌ها را تشدید می‌کند و در نهایت منجر به تعمیرات پرهزینه می‌شود.
اگر روی خودرو تغییرات پس از خرید (After-market Modifications) انجام داده‌اید، به‌ویژه در بخش ورودی هوای سرد (Cold Air Intake)، خودروتان در برابر ورود آب آسیب‌پذیرتر می‌شود. آب ممکن است هنگام شست‌وشو یا حتی در هنگام بارش باران به‌آسانی وارد شود. به همین دلیل باید موتور را به‌درستی تمیز کنید، خودرو را در گاراژ یا زیر سایه‌بان پارک کنید.
در مورد اعمال تغییرات روی خودرو، قبل از انجام آن‌ها، به دقت فکر کنید که چطور ممکن است بر عملکرد خودرو تأثیر بگذارند.
چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
نمی‌توانید آب‌وهوا را تغییر دهید، اما می‌توانید با چند نکته نگهداری کاربردی به خودروی خود کمک کنید تا در شرایط آب‌وهوایی سخت عملکرد خوبی داشته باشد. ابتدا از محصولات مناسب فصل برای خودرو استفاده کنید، مانند روغن زمستانی. همان‌طور که لاستیک‌های زمستانی برای چسبندگی بهتر در برف طراحی شده‌اند، روغن زمستانی با ویسکوزیته پایین‌تر برای کارایی بهتر موتور در سرمای شدید ساخته شده است.
در مورد سرما، پارکینگ‌های گرم‌شده برای گرم نگه داشتن موتور خودرو در صبح‌های سرد زمستان عالی هستند. اگر به آن‌ها دسترسی ندارید، گزینه ارزان‌تری مانند گرم‌کن بلوک موتور را امتحان کنید. همچنین، عادت کنید باتری خودرو را به‌ویژه در ماه‌های سرد مرتب بررسی کنید.
دمای موتور را هم به‌طور منظم کنترل کنید. بدانید چه چیزی برای خودروی شما نرمال است و به تغییرات توجه کنید. اگر موتور داغ‌تر از حد معمول کار کند، نگران شوید، زیرا ممکن است خطر آتش‌سوزی وجود داشته باشد. به سیستم خنک‌کننده هم دقت کنید. مایع خنک‌کننده تازه نقش کلیدی در تنظیم دمای موتور دارد، پس به‌موقع آن را تخلیه و پر کنید. در این حین، استفاده از افزودنی‌های خنک‌کننده را در نظر بگیرید؛ این یکی از روش‌های مؤثر برای خنک نگه داشتن موتور در گرمای شدید است.
علاوه بر این، از تغییرات فصلی به‌عنوان یادآوری برای انجام تست‌های تشخیصی استفاده کنید. مطمئن شوید هیچ‌چیز شکسته، تاب‌دار یا نشتی ندارد. وقتی مشکل را زود تشخیص دهید و به‌موقع رفع کنید، از تعمیرات گران‌قیمت جلوگیری می‌کنید. این مراقبت منظم به خودرو کمک می‌کند از شرایط آب‌وهوایی سخت بهبود یابد و برای فصل بعدی آماده شود. در نهایت، باید در نگهداری پیش‌فعال باشید. این‌گونه خودروی شما روان کار می‌کند.